Qua 2 thập kỷ tham gia ASEM (1996-2016), Việt Nam luôn là một thành viên tích cực, năng động và có trách nhiệm, phát huy vai trò và vị thế tại Diễn đàn như tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao ASEM 5 vào năm 2004; 5 Hội nghị Bộ trưởng trong các lĩnh vực (kinh tế, công nghệ-thông tin, ngoại giao, giáo dục, lao động). Việt Nam cũng đã đề xuất hướng giải quyết cho 2 lần mở rộng ASEM và cùng các thành viên thông qua nhiều văn kiện và quyết định quan trọng mang tính định hướng trong tiến trình hợp tác ASEM như “Tuyên bố Hà Nội về Quan hệ Đối tác kinh tế ASEM chặt chẽ hơn” và “Tuyên bố ASEM về Đối thoại giữa các nền văn hóa-văn minh”, “Khuyến nghị về cải tiến phương thức hoạt động ASEM”.

Một trong những thành viên tích cực nhất

Trong khuôn khổ ASEM, Việt Nam cũng tích cực khởi xướng, đi đầu thúc đẩy, triển khai nhiều sáng kiến hợp tác. Đến nay, Việt Nam đã đề xuất 22 sáng kiến và đồng bảo trợ 25 sáng kiến, trở thành một trong những thành viên tích cực nhất của Diễn đàn cùng nhiều sáng kiến thiết thực với địa phương, doanh nghiệp và người dân như an ninh lương thực, nông nghiệp bền vững, quản lý nguồn nước, ứng phó thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, biến đổi khí hậu, giáo dục... 

Những năm qua, Việt Nam đã đảm nhiệm nhiều vị trí chủ chốt trong ASEM như: Điều phối viên 2 nhiệm kỳ 1999-2000 và 2001-2002; Phó Giám đốc Điều hành Quỹ Á-Âu giai đoạn 2008-2012. Hiện nay, Việt Nam đang phát phát huy vai trò tích cực trong 3 nhóm hợp tác chuyên ngành về quản lý nguồn nước, ứng phó thiên tai và đào tạo nghề.

Trong năm 2016, coi trọng Diễn đàn ASEM, Việt Nam tham gia với nhiều nét nổi bật. Thứ nhất, thông qua việc tổ chức “Hội nghị tăng cường quan hệ đối tác Á-Âu toàn diện trong thế kỷ 21” tại Hà Nội ngày 20/4/2016, Việt Nam tích cực tham gia đóng góp xây dựng định hướng hợp tác ASEM trong thập niên tới để đề xuất tại Hội nghị Cấp cao ASEM lần thứ 11. Đây là hội nghị quốc tế đầu tiên của diễn đàn đa phương được tổ chức sau Đại hội lần thứ XII của Đảng và cũng là hội nghị tầm chính sách đầu tiên về ASEM do Việt Nam đăng cai kể từ sau Hội nghị Cấp cao ASEM lần thứ 5.

Thứ hai, trong năm 2016, Việt Nam đã và đang triển khai 3 sáng kiến. Về “Tuần lễ Thanh niên ASEM: Hành động mạnh mẽ hơn nhằm giải quyết thách thức đói nghèo” đã tổ chức tại Hà Nội và Quảng Ninh ngày 31/3-7/4/2016. Đây là lần đầu tiên Việt Nam đăng cai tổ chức Hội nghị mô phỏng Hội nghị Cấp cao ASEM và Tuần lễ Thanh niên ASEM. 

Chương trình đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của thanh niên Á-Âu về khả năng hợp tác trong việc xóa đói giảm nghèo để phát triển bền vững và đồng đều; tạo ra diễn đàn để thanh niên có cơ hội trao đổi ý kiến, kinh nghiệm và đề xuất các sáng kiến nhằm tăng cường hiểu biết giữa các thành viên ASEM và thúc đẩy hành động mạnh mẽ hơn để xóa đói giảm nghèo, đóng góp vào nỗ lực chung ASEM trong việc triển khai Chương trình Nghị sự 2030 về phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc. 

Tiếp theo là 2 sáng kiến “Hội nghị ASEM về quản lý và giảm nhẹ rủi ro thiên tai: Sáng tạo công nghệ vì phát triển bền vững, tự cường” tổ chức tại Đà Nẵng ngày 14-15/9/2016; “ Diễn đàn ASEM về kỹ năng xanh hướng tới tăng trưởng toàn diện về bền vững” tổ chức tại Hà Nội ngày 27-28/10/2016.

Việt Nam tham dự Hội nghị Cấp cao Á-Âu lần thứ 11 nhằm tiếp tục tích cực triển khai mạnh mẽ đối ngoại đa phương; thúc đẩy triển khai nhiều sáng kiến mà Việt Nam đi đầu khởi xướng như “Đối thoại ASEM về phát triển bền vững”, hợp tác quản lý nguồn nước, ứng phó thiên tai, giao lưu thanh niên và kỹ năng xanh...